Spoor besparen | Gemeentebegroting 2022

Spoor besparen

Alle energie die we kunnen besparen hoeven we niet op te wekken. Grote besparingen zijn mogelijk in woningen en bij bedrijven en kantoren. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld met het eigen vastgoed (Gresco). Besparingen zijn goed voor een derde deel van ons einddoel. Dit spoor valt uiteen in wonen (nieuwbouw, huursector, particuliere woningen), bedrijven en Gresco.

Voortgang lopende jaar en relevante ontwikkelingen

Wonen
Het jaar 2021 stond in het teken van de doorontwikkeling van het energieloket Groningen. Het energieloket is de plek waar inwoners van de gemeente alle informatie over het verduurzamen van het eigen huis, de plannen van de gemeente voor de wijken of dorpen (wijkenergievisie) en de samenwerking in de buurt (Grunneger Power, Buurkracht en buurtinitiatieven) kunnen vinden. De samenwerking met onze loketaanbieder is in het najaar van 2021 beëindigd en de volgende fase gaan we in met een nieuwe samenwerkingspartner. We hebben subsidie ontvangen van de Regeling Reductie Energiegebruik woningen (RREW) waarbij we ruim 20.000 woningeneigenaren en huurders kunnen voorzien van kleine energiebesparende maatregelen. Met de woningcorporaties wordt samengewerkt om de ook de huurders te voorzien van de kleine energiebesparende maatregel. Om de corporatieve woningvoorraad te verduurzamen hebben we prestatieafspraken gemaakt waarin we streven naar een CO₂neutrale en aardgasvrije woningvoorraad.

Ons energieloket wordt in 2022 verder doorontwikkeld, samen met onze nieuwe loketaanbieder. Alle woningeigenaren kunnen via het loket een stappenplan naar aardgasvrij wonen aanvragen specifiek voor hun woningtypologie met daarbij een goede doorverwijzing naar lokale aanbieders.

Bedrijven (Groningen Werkt Slim )
Om het bedrijfsleven en instellingen in de gemeente Groningen nog meer te inspireren en te ondersteunen bij hun ambitie om te verduurzamen gaat Groningen Werkt Slim verder met de samenwerking tussen gemeente, de Groningse bedrijvenverenigingen en de provincie Groningen in het platform Groningen Werkt Slim (GWS).

Bedrijven (toezicht)
De helft van de besparingsmogelijkheden in de gemeente is aanwezig bij bedrijven. Omdat niet alle bedrijven op eigen initiatief maatregelen nemen, kan toezicht een belangrijke bijdrage leveren aan energiebesparing. De eerste stap bestaat uit het opvragen van het energieverbruik, omdat de wettelijke verplichtingen daaraan zijn gekoppeld. In 2022 verwachten we van alle relevante bedrijven het verbruik te weten. Zo nodig wordt realisatie afgedwongen met handhaving. Omdat bedrijven individueel benaderd worden, leveren we maatwerk en garanderen dat aanwezige besparingsmogelijkheden daadwerkelijk worden gerealiseerd. Hierdoor wordt gemiddeld 20 % bespaard op gas en 20 % op elektra. De beschikbare capaciteit is onvoldoende om deze controles in 2022 bij alle bedrijven uit te voeren. Hercontroles van lopende trajecten krijgen prioriteit.

Gresco
De Gresco, de gemeentelijke organisatie om al ons eigen vastgoed te verduurzamen, blijft zich ontwikkelen. Maatregelen die zichzelf terugverdienen worden genomen en we kijken vooruit wat de klimaatwet straks van ons als vastgoedeigenaar gaat verlangen. Verder onderzoeken we hoe we onze inmiddels brede expertise verder kunnen inzetten voor onze gemeente.

We zijn goed op weg om energiebesparende maatregelen te treffen die zichzelf terugverdienen uit de energiebesparing. Er is binnen het krediet van 7,8 miljoen euro al bijna 6 miljoen euro geïnvesteerd en diverse projecten zijn in uitvoering of worden momenteel voorbereid. Onze energie kopen we sinds 2019 duurzaam in: 15 jaar lang groene stroom, met als uiteindelijke doel opgewekt in eigen provincie met nieuwe installaties. Gas wordt sinds 2019 steeds een stapje groener ingekocht. De Gresco voorzien dat ergens de komende jaren de maatregelen die terug verdiend kunnen worden op zullen raken. Deze zullen dan grotendeel zijn uitgevoerd. Om een bijdrage te kunnen blijven leveren is een notitie; “Gresco, de doorontwikkeling” vastgesteld door ons college en ter kennisname naar uw raad gestuurd, met de opdracht een aantal pilots uit te werken om de scope van de Gresco te verbreden. Verwachting is dat we medio 2022 hier de voortgang van kunnen rapporteren.

Resultaten en activiteiten

Wat willen we bereiken (resultaten)	Wat gaan we daarvoor doen (activiteiten)
Wonen
Woningeigenaren van de gemeente stimuleren om aan de slag te gaan met het isoleren van de woning. Dat geldt ook voor huurders. We willen in iedere wijk energiecoaches inzetten en zowel via de digitale weg als via een fysiek loket de woningeigenaren ondersteunen bij het verduurzamen van de woning. We willen dat minimaal 15.000 bezoekers de website bezoeken. Samen met de corporaties is afgesproken om de bestaande voorraad naar basiskwaliteit te brengen: minimaal label A (energieindex 1,2). Dit betekent dat in 2024 50% van de woningen voldoet aan deze basiskwaliteit.	De inwoners ondersteunen bij het verduurzamen van de woningen, met extra focus op isolatie, waarbij we het energieloket een duidelijke en zichtbare plek geven in de wijkaanpak met kwalitatief goede, onafhankelijke adviezen; Alle inwoners kunnen via het energieloket een stappenplan naar aardgasvrij wonen aanvragen. Uiteraard houden we hierbij rekening met de toekomstige warmtevoorziening. Een goede samenwerking zoeken met de lokale aanbieders waarbij de bewoners een goed aanbod krijgen van energiebesparende maatregelen; Ondersteunen van de wijk- en buurtinitiatieven bij het verduurzamen van de wijk; Om de energielasten direct naar beneden te brengen worden energiecoaches ingezet en we hebben extra aandacht voor inwoners met een smalle beurs; De corporaties verduurzamen de komende vijf jaar naar verwachting zo’n 6765 woningen en een deel van de oudere woningvoorraad wordt vervangen door zeer duurzame nieuwbouw; Actualiseren masterplan corporaties.
Bedrijven (Groningen Werkt Slim)
Groningen Werkt Slim opschalen en het komende jaar nog meer bedrijven actief benaderen voor ondersteuning en activeren om energiezuiniger en duurzamer te ondernemen; Daarnaast worden voor de thema’s Energie, Mobiliteit, Klimaatadaptatie en Circulair verschillende projecten uitgevoerd; Via het regulerende spoor (vergunningverlening, toezicht en handhaving) wordt verder doorgezet op de ingeslagen route van toezicht.	Een actieve rol vanuit het loket GWS; Een logische opvolging tussen toezicht en stimuleren; De gesloten samenwerkingen verder versterken en uitbreiden; Inspirerende initiatieven en ideeën rondom circulair een podium geven; Samen met bedrijvenverenigingen verder werken aan transitieplannen rond bedrijven terreinen; Aandacht vragen voor 2035: het jaar waarin bedrijven CO₂-neutraal zouden moeten ondernemen conform ambitie.
Bedrijven (toezicht)
Uitvoering van toezicht bij bedrijven: De eerste stap bestaat uit het opvragen van het energieverbruik; De tweede stap bestaat uit een bedrijfsbezoek, waarbij we adviseren over verplichte en aanvullende energiebesparende maatregelen en het beoordelen van plannen van aanpak; De derde stap bestaat uit het toezien op de daadwerkelijke realisatie van de maatregelen.	200 bedrijven controleren op de realisatie van energiebesparende maatregelen; 200 bedrijven beoordelen en plannen van aanpak laten opstellen.
Gresco
Met maatregelen die zichzelf terugverdienen zetten we belangrijke stappen maar daarmee zijn we nog niet klimaatbestendig; De totale opgave om het maatschappelijk vastgoed aan te laten sluiten bij onze gemeentelijke klimaat ambities en de verplichtingen uit de klimaatwet vraag meer (onrendabele) investeringen. Hiervoor werken we aan een integrale aanpak die we verwoorden in een routekaart “verduurzamen maatschappelijk vastgoed”; Daarnaast zal de Gresco blijven zoeken naar terug te verdienen maatregelen als bijdrage aan deze doelstellingen.	Bij ons vorige reguliere jaarplan hebben we ook een voorstel gedaan om de scope van de Gresco te verbreden. We noemen dat “Gresco, de doorontwikkeling”. Dit voorstel is door ons college vastgesteld en ter kennisname naar uw raad gestuurd. Dit heeft geresulteerd in een opdracht om een aantal pilots uit te werken en de resultaten voor te leggen. Te denken valt aan; hoe om te gaan met de split incentive problematiek, hoe om te gaan met de financiële regelgeving, hoe om te gaan met scholen en dorpshuizen en het onderzoeken van mogelijkheden om slim om te gaan met financieringsconstructies. Dit geeft mogelijk ruimte om meer panden te kunnen verduurzamen binnen de Gresco methodiek. Vanwege de landelijke ontwikkelingen rondom de verplichting uit de klimaatwet willen we deze verbreding in relatie tot de totale opgave bekijken en rapporteren; Om onze daken verder en sneller te benutten voor de opwek van stroom middels zonnepanelen zijn deze werkzaamheden in een Europese aanbesteding op de markt gezet. In de tweede helft van 2021 is deze aanbesteding rond zodat we in 2022 kunnen versnellen; Om verspilling van energie tegen te gaan passen we slimme regeltechniek toe in onze bestaande installaties. Dit wordt ook wel “artificial intelligence” genoemd. Het levert met een relatief kleine investering een goed resultaat op. Voor het jaarplan 2022 willen we voorstellen doen om deze aanpak op basis van deze eerste goede resultaten verder uit te gaan breiden; Verkennen van de mogelijkheden voor de oprichting van een gemeentelijke exploitatiemaatschappij voor duurzame energie.