Deelprogramma 1.1: Economie en werkgelegenheid
De gemeente staat voor een economie die bijdraagt aan welvaart en welzijn van haar inwoners. Een goed functionerende economie biedt inwoners werk en inkomen. Daarmee is er een wenkend perspectief op een blijvende brede welvaart en welzijn voor de inwoners. Een baan geeft financiële zekerheid, zorgt voor sociale contacten en leidt tot positieve eigenwaarde.
Doelen Deelprogramma 1.1: Economie en werkgelegenheid
Het deelprogramma Economie en werkgelegenheid heeft de volgende doelen:
- Het creëren en behouden van werkgelegenheid;
- Faciliteren van toekomstbestendige economische groei;
- Behouden en versterken van de economische aantrekkelijkheid van onze gemeente
Effectindicatoren
Met de volgende indicator(en) wordt het effect van het door ons gewenste beleid gemeten.
Effect indicator(en) | Behaald | Behaald | Beoogd | Beoogd |
|---|---|---|---|---|
Totaal aantal arbeidsplaatsen in gemeente Groningen | 156.819 | 155.872 | 157.250 | 158.650 |
Ontwikkeling aantal banen in de energie sector | 2.031 | 1.955 | 2.000 | 2.000 |
Ontwikkeling aantal banen in de ICT sector (digitale economie) | 9.428 | 8.767 | 9.000 | 9.250 |
Ontwikkeling aantal banen in Life science & Health (gezondheidseconomie) | 28.209 | 28.478 | 28.000 | 29.000 |
Ontwikkeling aantal banen in de creatieve industrie | 6.262 | 6.403 | 6.200 | 6.400 |
Ontwikkeling aantal banen op kantoorlocaties | 45.921 | 45.738 | 46.074 | 46.484 |
Ontwikkeling aantal banen op bedrijventerreinen | 35.941 | 35.549 | 35.932 | 36.252 |
Aantal toeristische overnachtingen | 609.250 (2018)* | 613.030 (2019) | 500.000 (2020) | 550.000 (2021) |
Bruto vloeroppervlak bedrijfsruimte in m2 | 1.608.869 | 1.606.953 | 1.610.000 | 1.630.000 |
Bruto vloeroppervlak kantoorruimte in m2 | 1.168.484 | 1.162.847 | 1.156.000 | 1.150.000 |
Leegstaand bruto vloeroppervlak bedrijfsruimte in % | 3,9% | 2,5% | Rond de 5% | Rond de 5% |
Leegstaand bruto vloeroppervlak kantoorruimte in % | 7,1% | 4,5% | <11,2% | Rond de 5% |
Winkelvloeroppervlakte detailhandel in m2 | 441.183 | 448.329 | 450.000 | 452.500 |
Winkelvloeroppervlakte horeca in m2 | 69.382 | 70.019 | 70.800 | 71.600 |
Winkelvloeroppervlakte diensten in m2 | 27.784 | 27.686 | 27.700 | 27.700 |
Leegstaand winkelvloeroppervlak commerciële verkooppunten in % | 5,5% | 6,5% | 4 - 10% | 4 – 10% |
Toelichting effectindicatoren
Ontwikkeling aantal banen speerpuntsectoren : Deze cijfers worden achteraf met terugwerkende kracht gecorrigeerd. Hierdoor kunnen er verschillen zijn met de cijfers in de begroting 2021.
Ontwikkeling aantal banen in de energiesector : Niet alle banen in de energiesector worden door Onderzoek en Statistiek als zodanig onderkend. De installatietechniek en onderwijsinspanningen vallen onder andere indicatoren. Hier is alleen het personeel van onder andere de Gasunie en Gasterra zichtbaar, dat zich met het verdwijnen van de gaswinning uit faseert naar nul.
Ontwikkeling aantal banen in de ICT sector (digitale economie): De daling in het aantal banen in de ICT-sector tussen 2019 en 2020 is te verklaren door reorganisaties en overnames, waardoor werknemers onder een andere sector zijn komen te vallen. Voor 2021 en 2022 verwachten we een toename vanwege de relatief snelle opleving van de ICT-sector na de pandemie, het aantrekken van de economie en de verdergaande digitalisering in alle sectoren.
Aantal toeristische overnachtingen : De aanlevering van de data over het aantal toeristische overnachtingen heeft altijd een jaar vertraging. Aangezien de aanslagen toeristenbelasting door de corona maatregelen pas in het vierde kwartaal van 2020 zijn verstuurd zijn er op het moment van schrijven van deze begroting nog geen cijfers bekend over 2019. Op basis van de cijfers die nu bekend zijn hebben we een prognose gemaakt van 613.030. Voor de prognoses van 2021 en 2022 (op basis van CBS cijfers) geldt dat door corona de hotel -en congresmarkt is ingestort. Een deel van de congresmarkt zal online voorgezet worden. De vraag is of de markt zich herstelt op het oude niveau. We verwachten dat marktherstel in ieder geval 5 jaar zal vergen.
Bruto vloeroppervlak kantoorruimte in m2: Het aantal meters kantoorruimte dat verdwijnt uit de markt is groter dan het aantal nieuw toegevoegde meters kantoorruimte. Dit is een ontwikkeling die wij landelijk zien. Onderstaande figuur komt uit de landelijke publicatie kantoren in cijfers 2021 en illustreert dit. Ook in de andere grote steden neemt het aantal meters kantoorruimte af.
Bureau Buiten heeft in 2018 een studie gedaan naar de mogelijke toekomstige ruimtebehoefte in twee scenario’s. In zowel het hoge als lage scenario houden we rekening met een hoge vervangingsvraag, met name doordat er in Groningen veel kantoorgebouwen kunnen worden getransformeerd naar woningbouw. Om de kantoorgebruikers te behouden is nieuwbouw nodig. Dat is overigens ook terug te zien in de meest recente leegstandscijfers in de kantorenmarkt: er is nu sprake van krapte in de Groninger kantorenmarkt, met een leegstandspercentage onder frictieleegstand (nu 4,5%). Daarnaast is goed om te noemen dat in het verkende hoge scenario er wel degelijk sprake is van uitbreidingsvraag (en dus groei) in de kantorenmarkt in de gemeente Groningen. Tot slot heeft het PBL in september een onderzoek gepresenteerd naar de impact van thuiswerken op de kantorenmarkt. Op het gebruik van de hoeveelheid kantooroppervlak heeft thuiswerken naar verwachting niet veel effect. De grootste veranderingen zullen waarschijnlijk te zien zijn in het gebruik van het kantoor zelf. Zo is er vooral meer behoefte aan overlegruimten en minder aan werkplekken.
Beleidsvelden
Deelprogramma Economie en werkgelegenheid bestaat uit de volgende beleidsvelden:
Economische ontwikkeling
Zoals aangegeven in de Economische Agenda richten we ons binnen het beleidsveld ‘Economische Ontwikkeling’ op vijf speerpuntsectoren die de komende jaren het verschil moeten maken in het creëren en behouden van werkgelegenheid; Arbeidsmarkt, Energietransitie, Digitale economie, Gezondheidseconomie en Creatieve Industrie. Naast deze speerpunten werken we aan doorsnijdende thema’s die noodzakelijk zijn voor het creëren en behouden van werkgelegenheid in de regio; Basis Dienstverlening, Campus Groningen, Startup en Scale-up Klimaat, Ondernemen met impact, Talentontwikkeling, Internationalisering, Circulaire Economie, Binnenstad en Dorpskernen &Wijken. Vanwege de Corona maatregelen hebben we Horeca en Retail ook benoemd als belangrijk speerpunt. Dit zijn de sectoren die het hardst getroffen zijn door de Corona maatregelen.
Ruimtelijk-economische ontwikkeling
Zoals aangegeven in het Meerjarenprogramma Ruimtelijke Economie werken we in dit programma aan het ruimtelijk faciliteren van de (groei van) werkgelegenheid en aan het structureel versterken van ons economisch profiel. In het programma benoemen we de ruimtelijk-economische opgaven voor de gemeente en geven we de uitwerking daarvan op hoofdlijnen weer. We onderscheiden drie hoofdopgaven:
- Faciliteren van bestendige economische groei;
- Behouden en versterken van de aantrekkelijkheid van onze gemeente;
- Flexibel en wendbaar zijn bij veranderingen.
Overige economie
In dit beleidsveld worden de jaarlijkse bijdragen aan het Fonds Ondernemend Groningen en het Dorpsfonds & Ondernemend Haren verantwoord.
Grondzaken
In dit beleidsveld worden voor een belangrijk deel de rente en afschrijving verantwoord die zijn gekoppeld aan ruimtelijk-economische projecten. De resultaten grondzaken worden voor een groot deel verantwoord in dit deelprogramma. Concreet gaat het om de nog in exploitatie te nemen eigendommen, de ontwikkeling van bedrijfsterreinen en verhuurde kavels. Voor grondzaken is geen afzonderlijk deelprogramma opgenomen in de begroting. In Paragraaf 7: Grondbeleid zijn alle resultaten grondzaken nader toegelicht.